Sürdürülebilir Enerji Üretimi Kapsamında Sivil Toplum Kuruluşları ve Özel Sektörün Hidroelektrik Santrali (HES) Projelerine Yönelik Farklı Yaklaşımları

”Sürdürülebilir Enerji Üretimi Kapsamında Sivil Toplum Kuruluşları ve Özel Sektörün Hidroelektrik Santrali (HES) Projelerine Yönelik Farklı Yaklaşımları” başlıklı TÜBİTAK-2209 A projesi sosyoloji bölümü Dr.Öğretim Üyesi Bengü Kurtege Sefer danışmanlığında sosyoloji bölümü öğrencimiz İhsan Kaya tarafından yürütülmektedir. Türkiye’de son yıllarda devletin çevre ve enerji politikaları ve ulusal kalkınma stratejisi kapsamında ‘’Hidroelektrik Santrali’’ kurulumları teşvik edilmekte ve özel sektörde faaliyet gösteren pek çok şirket bu santrallerin inşaatını üstlenmektedir. Doğal kaynağı, suyu, yöneterek elektrik enerjisi üretmeyi ve enerji sektöründe milli bağımsız bir konum edinmeyi hedefleyen bu projelerin yarattığı ekolojik ve sosyal tahribatı dile getiren STK raporları ve köylü hareketleri bulunmaktadır. Bu raporlar ve hareketlerde suyun sürdürülebilir şekilde biyo-çeşitliliği, çevreyi koruyacak ve tarımsal üretimi devam ettirecek şekilde yönetilmesini sağlayacak politikaların geliştirilmesi talep edilmektedir. Birleşmiş Milletlerin sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasında bulunan ‘‘Erişilebilir ve Temiz Enerji’’ başlığının 7. Maddesinin a bendi doğrudan proje konusu ile ilişkilidir. Bu madde kapsamında suyun sürdürülebilir şekilde kullanımını sağlayacak şekilde yenilenebilir enerji üretimi konusunda temiz enerji araştırmaları yapılması ve enerji alt yapısı alanlarına yatırım yapılması teşvik edilmektedir. Projenin amacı, STK ve özel şirketlerin BM’in sürdürülebilir su yönetimi ve enerji üretimi çağrısına yaptığı somut katkıları araştırmak, STK ve özel şirketlerin makro enerji politikalarına yönelik farklı yaklaşımlarını ve faaliyetlerini tespit etmektir. Proje kapsamında, bu konudaki makro politik belgeler ve STK raporları incelenecek ve İstanbul’da faaliyet gösteren iki STK ve iki özel şirketten oluşan örneklem dahilinde yapılacak mülakatların tematik analizi yapılacaktır. Bu projenin özgün değeri, sivil toplum kuruluşlarının ve HES’leri destekleyen şirketlerin, sürdürülebilir doğal kaynak kullanımı ve HES’lerin çevre ve kırsal kesimde yaşayan bireyler üzerindeki etkilerine ilişkin farklı yaklaşımlarına, faaliyetlerine ve makro enerji politikalarına yönelik değerlendirmelerine karşılaştırmalı olarak odaklanan bir çalışma olmasıdır. Değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı Kentsel Su Verimliliği Eylem Başlığı 1.3.12’inci hedefi kapsamında STK’lar ve ilgili kamu kurumları ile su verimliliği konusunda diyalog ve iş birliğinin sağlanması önerilmektedir. Bu hedef kapsamında ilgili proje, STK’lar ve su verimliliği konusunda faaliyet gösteren kamu kurumları arasında doğrudan diyalog kurmaktadır. Proje sonunda HES’lerle ilişkili farklı yaklaşım ve değerlendirmeler ışığında yapılacak politik öneriler bir rapor olarak ilgili bakanlıklar ve katılımcılarla paylaşılacak ve böylelikle yeni sürdürülebilir enerji politikalarının geliştirilmesine katkı sunulacaktır. Proje kapsamında sürdürülebilir enerji üretimine ve su kullanımına yönelik, HES’lerin ekoloji, tarım ve insanlar üzerindeki etkilerini hesaba katan kalkınma stratejileri geliştirilmesi hedeflenmektedir. Böylelikle literatüre önemli bir katkı sunulması ve HES’lere yönelik çok aktörlü, katılımcı ve sürdürülebilirlik ilkelerine dayalı yeni bir bakış açısı geliştirilmesi amaçlanmaktadır